Potasyum Nitrat

Potasyum nitrat maddesi formülü KNO3 olan bir potasyum bileşiği olarak bilinmektedir. Potasyum nitrat maddesi başlıca olarak gübrelerde, roket itici yakıtlarda ve havai fişeklerin üretiminde kullanımı sağlanır. Kükürt ve odun kömürüyle belirli miktarda karıştırılırsa kara barutu medyana getirir. Gıda katkısı olarak kullanıldığında Avrupa Birliği normlarında E252 olarak adlandırılmaktadır. Çözelti halinde olan sodyum nitrat ve potasyum klorür bileşiklerinin karışımıyla çifte ayrışması sonucunda elde edilmektedir. Kaynar haldeki çözeltilerin karışımından çözünürlüğü sıcakta çok fazla değişmeyen sodyum klorür çökelmektedir. Çözünürlüğü daha çok olan ve çözelti halinde kalan potasyum nitrat maddesi soğuma sonucunda kristal bir hal alır. Kara barutun üç bileşeni arasında olan potasyum nitrat maddesi odun kömürü tozu ve kükürdün yanı sıra, kara barut bileşiğinde oksitleyici olarak rol alır.

Potasyum nitrat maddesi çoğunlukla, makro besinlerden olan azot bileşeni ve potasyum maddesi olarak bitkilere uygun gübrelerde kullanımı sağlanır. Tek başına saf gübre olarak kullanımı yapıldığında NPK oranı 13-0-46 olur. Gıda koruma maddesi olarak ise potasyum nitrat maddesi Orta çağdan günümüze kadar etlerin korunmasında kullanılmışsa da bakteriyel enfeksiyonu önlemek için sodyum nitrat daha güvenilir olduğundan dolayı günümüzde gıda koruyucusu olarak önemini kaybetmiştir. Etlerin ve et ürünlerinin korunmasının yanı sıra, onlara kırmızı bir renk vermek amacıyla da kullanımı sağlanır. Potasyum nitrat maddesinin oksitleyici bir özelliği bulunmaktadır. Potasyum maddesi içerdiğinden dolayı yanmayla leylak renkli bir alev meydana getirir. Bu nedenden dolayı amatör roket itici yakıtlarıyla şeker ve potasyum nitrat maddesikarışımıyla elde edilen duman bombası gibi birçok bileşimde ve havai fişeklerde kullanımı sağlanır. Bunun yanı sıra tütünün düzgün yanmasını sağlamak amacıyla sigara sarılmadan önce tütün harmanına ilave edilir. Potasyum nitrat maddesi hassas dişler için kullanılan bazı diş macununda bulunmaktadır. Son zamanlarda, hassas dişlerin tedavisinde diş macununda potasyum nitrat kullanımı artış göstermiştir.

Potasyum nitrat maddesi sodyum ve klor içermediğinden dolayı güvenli bir şekilde bütün bitkilerde kullanımı yapılmaktadır. Sebzelerde her şekilde sulama sistemiyle kullanımı gerçekleşir. Bol verim, düzgün ve kaliteli ürün alınmasını sağlamaktadır. Narenciye ürünlerde meyve miktarını ve kalitesini arttırmaktadır, meyve dökülmesini önler. Patateste daha iri ve kaliteli verim oluşturulmasını sağlar. Depo kayıplarını azaltıcı etki oluşturur. Kuru madde oranını arttırmaktadır. Sert çekirdeğe sahip olan meyvelerde çiçeklenmeyi, meyve miktarını ve kalitesini yükseltmektedir. Kavun ve karpuzda yüksek aroma oranı, renk ve şeker oranı oluşturur. Kabukların parlaklığını, bitki hastalıklarına karşı dayanıklılığı artırır ve erken olgunlaşmayı sağlamaktadır. Pamukta koza adedini arttırır, pamuğun ağırlığını ve lif kalitesinde artış sağlar. Bütün çiçeklerde güvenli olarak kullanımı gerçekleştirilir. Renk ve düzgünlük hususunda çiçek kalitesine doğrudan etki sağlar. Bağda üzüm kalitesini artırır. Üzümün şeker oranını yükseltir ve hastalıklara karşı direncinin artmasına etki sağlar. Tütünde ise yüksek ürün ve kaliteli yaprak elde edilmesini sağlayacaktır.

Potasyum nitrat maddesi topraktan, yapraktan ve sulamayla beraber damlama ve yağmurlama sistemleriyle uygulanabilir. 2 ayrı tipi bulunmaktadır: Pril potasyum nitrat, kristal ve düşük pH değerli olan potasyum nitrat maddesi olmaktadır. Pril tipi potasyum nitrat direkt toprak uygulamaları için uygun görülür. Makine ve elle serpme aracılığıyla kullanımı kolay olur. Diğer tanecik ya da pril şeklinde olan gübrelerle karışımı sağlanır. Ekim öncesi ya da çapa ve sulamada kullanımı uygundur. Kristal potasyum nitrat ise damla sulama sistemlerinde ve yapraktan uygulamalarında kullanımı uygun görülmektedir.